सक्रिय कार्बन मार्केट

2020 मध्ये, आशिया पॅसिफिककडे जागतिक सक्रिय कार्बन बाजारपेठेतील सर्वात मोठा वाटा होता. चीन आणि भारत हे जागतिक स्तरावर सक्रिय कार्बनचे दोन प्रमुख उत्पादक आहेत. भारतात, सक्रिय कार्बन उत्पादन उद्योग हा सर्वात वेगाने वाढणाऱ्या उद्योगांपैकी एक आहे. या प्रदेशातील वाढते औद्योगिकीकरण आणि औद्योगिक कचऱ्यावर प्रक्रिया करण्यासाठी सरकारी उपक्रमांमध्ये झालेली वाढ यामुळे सक्रिय कार्बनचा वापर वाढला. लोकसंख्येतील वाढ आणि औद्योगिक आणि कृषी उत्पादनाची उच्च मागणी जलस्रोतांमध्ये कचरा सोडण्यास कारणीभूत आहे. मोठ्या प्रमाणात कचरा निर्मितीशी संबंधित उद्योगांमध्ये पाण्याची मागणी वाढल्यामुळे, जल प्रक्रिया उद्योगाला आशिया पॅसिफिकमध्ये त्याचा उपयोग होतो. सक्रिय कार्बनचा वापर पाण्याच्या शुद्धीकरणासाठी मोठ्या प्रमाणात केला जातो. हे या प्रदेशातील बाजारपेठेच्या वाढीस हातभार लावेल अशी अपेक्षा आहे.

पारा उत्सर्जन कोळशावर चालणाऱ्या वीज प्रकल्पांमधून सोडले जाते आणि ते पर्यावरण आणि मानवी आरोग्यासाठी घातक आहे. अनेक देशांनी या पॉवर प्लांट्समधून सोडल्या जाणाऱ्या टॉक्सिनच्या प्रमाणात नियमन केले आहेत. विकसनशील देशांनी अद्याप पारावर नियामक किंवा कायदेविषयक फ्रेमवर्क स्थापित केलेले नाहीत; तथापि, पारा व्यवस्थापन हानीकारक उत्सर्जन टाळण्यासाठी डिझाइन केलेले आहे. चीनने अनेक मार्गदर्शक तत्त्वे, कायदे आणि इतर मापनांद्वारे पारा द्वारे होणारे प्रदूषण रोखण्यासाठी आणि कमी करण्यासाठी पावले उचलली आहेत. पारा उत्सर्जन कमी करण्यासाठी हार्डवेअर आणि सॉफ्टवेअरसह प्रगत नियंत्रण तंत्रज्ञान लागू केले जाते. सक्रिय कार्बन हा हवा फिल्टर करण्यासाठी या तंत्रज्ञानाच्या हार्डवेअरमध्ये वापरल्या जाणाऱ्या सर्वात प्रमुख पदार्थांपैकी एक आहे. पाराच्या विषबाधामुळे होणारे रोग टाळण्यासाठी पाराच्या उत्सर्जनावर नियंत्रण ठेवण्याचे नियम अनेक देशांमध्ये वाढले आहेत. उदाहरणार्थ, गंभीर पाराच्या विषबाधामुळे होणाऱ्या मिनामाटा रोगामुळे पारा उत्सर्जनावर जपानने कठोर धोरणे स्वीकारली. सक्रिय कार्बन इंजेक्शन सारख्या नाविन्यपूर्ण तंत्रज्ञानाची अंमलबजावणी या देशांमध्ये पारा उत्सर्जनासाठी केली जाते. अशा प्रकारे, जगभरात पारा उत्सर्जनासाठी वाढणारे नियम सक्रिय कार्बनची मागणी वाढवत आहेत.

प्रकारानुसार, सक्रिय कार्बन मार्केट पावडर, दाणेदार आणि पेलेटाइज्ड आणि इतरांमध्ये विभागले गेले आहे. 2020 मध्ये, पावडर विभागाचा सर्वात मोठा बाजार हिस्सा होता. पावडर-आधारित सक्रिय कार्बन त्याच्या कार्यक्षमतेसाठी आणि वैशिष्ट्यांसाठी ओळखला जातो, जसे की सूक्ष्म कण आकार, ज्यामुळे शोषणाच्या पृष्ठभागाचे क्षेत्रफळ वाढते. पावडर सक्रिय कार्बनचा आकार 5-150Å च्या श्रेणीत आहे. पावडर-आधारित सक्रिय कार्बनची किंमत सर्वात कमी आहे. पावडर-आधारित सक्रिय कार्बनचा वाढता वापर अंदाज कालावधीत मागणी वाढवत राहील.

ऍप्लिकेशनच्या आधारे, सक्रिय कार्बन बाजार जल उपचार, अन्न आणि पेये, फार्मास्युटिकल्स, ऑटोमोटिव्ह आणि इतरांमध्ये विभागलेला आहे. 2020 मध्ये, जगभरातील औद्योगिकीकरणामुळे जल उपचार विभागाचा सर्वात मोठा बाजार वाटा होता. सक्रिय कार्बनचा वापर पाणी फिल्टरिंग माध्यम म्हणून सुरू ठेवला आहे. उत्पादनात वापरलेले पाणी दूषित होते आणि ते जलस्रोतांमध्ये सोडण्यापूर्वी त्यावर उपचार करावे लागतात. अनेक देशांमध्ये जल प्रक्रिया आणि दूषित पाणी सोडण्याबाबत कठोर नियम आहेत. सच्छिद्रता आणि पृष्ठभागाच्या मोठ्या क्षेत्रामुळे सक्रिय कार्बनच्या उच्च शोषण क्षमतेमुळे, पाण्यातील दूषित घटक काढून टाकण्यासाठी मोठ्या प्रमाणावर वापरले जाते.

सक्रिय कार्बन तयार करण्यासाठी या कच्च्या मालाच्या आयातीवर अवलंबून असलेल्या अनेक देशांना सामग्री खरेदी करताना मोठ्या आव्हानांचा सामना करावा लागला. यामुळे सक्रिय कार्बन उत्पादन साइट्सचे आंशिक किंवा पूर्ण बंद झाले. तथापि, अर्थव्यवस्था त्यांचे कार्य पुनरुज्जीवित करण्याची योजना आखत असल्याने, सक्रिय कार्बनची मागणी जागतिक स्तरावर वाढण्याची अपेक्षा आहे. सक्रिय कार्बनची वाढती गरज आणि उत्पादन क्षमता वाढविण्यासाठी प्रमुख उत्पादकांनी केलेली महत्त्वपूर्ण गुंतवणूक अंदाज कालावधीत सक्रिय कार्बनच्या वाढीस चालना देईल अशी अपेक्षा आहे.